Współcześnie działające przedsiębiorstwa w dużej mierze operują na skutecznie funkcjonującym łańcuchu dostaw. Skoordynowane ze sobą procesy, które wchodzą w jego skład, odpowiadają za sprawny przebieg usług oferowanych przez daną firmę, co finalnie może przyczynić się do zwiększenia przewagi nad konkurencją z branży. Aby to jednak było możliwe, przedsiębiorca powinien wypracować metodę, dzięki której obrana przez niego strategia będzie przynosiła wymierne korzyści. Co warto wiedzieć o łańcuchu dostaw? Na czym on polega i co wchodzi w jego skład? Wszystkiego dowiesz się, czytając dalej!
Łańcuch dostaw – co to jest?
Łańcuch dostaw, czyli supply chain, to podstawowy i priorytetowy element funkcjonowania każdego przedsiębiorstwa, które działa w branży przemysłu i dystrybucji. To właśnie on jest odpowiedzialny za przemieszczanie się towarów czy usług na terenie kraju lub poza jego granicami. W skład łańcucha dostaw wchodzi bardzo wiele rozbudowanych procesów, jakie zaczynają się już w momencie złożenia przez klienta zamówienia, a kończą na doręczeniu produktu oraz rozliczeniu całej transakcji. Zalicza się więc do niego wszelkie czynności związane z planowaniem, realizacją, procesami produkcji oraz przetwórczymi, kontrolą przebiegu każdego z etapów zamówień, jak również kwestią transportu. Ze względu na złożoność łańcucha dostaw niezmiernie ważnym aspektem jest chęć ścisłej współpracy z firmami, które są odpowiedzialne za cały ten proces. Bardzo często zdarza się, że łańcuch dostaw jest mylnie utożsamiany z pojęciem logistyki. W rzeczywistości elementy te zazębiają się, jednak każdy z nich odpowiada innemu celowi. Jakie różnice występują między nimi?
Łańcuch logistyczny a łańcuch dostaw
W ogólnym ujęciu pojęcie łańcucha dostaw odnosi się do pełnego procesu, jaki dany produkt musi przejść od momentu produkcji aż do czasu sprzedaży. Logistyka z kolei stanowi jeden z elementów łańcucha dostaw, który swoje działania skupia przede wszystkim na magazynowaniu, dystrybucji oraz kwestii transportu produktów do klientów docelowych. Podczas gdy łańcuchy dostaw skupiają się na osiągnięciach oraz optymalizacji zysków danego przedsiębiorstwa, głównym celem logistyki jest zarządzanie zamówieniem klienta w taki sposób, aby po otrzymaniu zakupionych towarów był on zadowolony z usługi firmy. Niezaprzeczalnie transport w łańcuchu dostaw odgrywa jedną z nadrzędnych ról. Jeżeli więc zajmujesz się dystrybucją produktów, nie zapominaj, jak ważna w Twojej firmie jest logistyka. Aby jednak w pełni zrozumieć, na czym polega efektywny łańcuch dostaw, warto dobrze zapoznać się z poszczególnymi jego elementami.
Elementy łańcucha dostaw
Standardowy łańcuch dostaw składa się z trzech głównych elementów:
- firmy zlecającej cały proces,
- dostawców zajmujących się różnymi formami dostawy,
- klientów biorących udział w sprzedaży i dystrybucji.
Oprócz tego jednak w realizacji procesów łańcucha dostaw zawsze znajdują się jakieś dodatkowe podmioty, w postaci: „dostawców dostawców”, „klientów klientów” czy przedsiębiorstw, które wspierają całość realizacji usługi – czyli wspomagają drogę zamówionych produktów bezpośrednio do klienta. Każdy sprzedawca może więc skorzystać z pomocy firm logistycznych, finansowych, informatycznych, a nawet marketingowych. W zależności od rodzaju prowadzonej działalności, jak i oferowanej usługi czy produktu, podmioty łańcucha dostaw mogą się zmieniać. Aby wdrożyć jak najlepsze rozwiązania dla swojej firmy, należy więc przede wszystkim skrupulatnie przeanalizować jej cele i potrzeby. Tylko dzięki temu możliwe jest dostosowanie wszelkich zachodzących procesów tak, by przynosiły one firmie wyłącznie zyski, a nie straty. Istotna jest także świadomość, że w dużej mierze czynnikiem bazowym łańcucha dostaw w każdym biznesie jest ścisła współpraca pomiędzy wszystkimi jego członami. To właśnie ona pozwala, aby wszystkie procesy odbywały się na najwyższym poziomie przy jednoczesnym zminimalizowaniu kosztów, z jakimi wiąże się każdy etap produkcji, dystrybucji czy dostawy danego produktów lub usług.
Jakie są podstawowe rodzaje łańcuchów dostaw?
Łańcuch dostaw to pojęcie doskonale znane każdemu, kto zajmuje się współczesną logistyką. Dla przedsiębiorcy najważniejsze jest jednak to, że wyróżnia się trzy podstawowe rodzaje, które może on przyjmować. Pierwszy z nich to łańcuch wartości, obejmujący wszelkie działania, które są podejmowane przez cały cykl życia produktu lub usługi. Spoiwem tego typu łańcucha są procesy biznesowe, polegające na trwałej i rzetelnej współpracy między poszczególnymi jednostkami. Drugim rodzajem jest zrównoważony łańcuch dostaw, który stawia przede wszystkim na budowanie solidnych wartości społecznych, które finalnie mają przyczyniać się do wzrostu dobrobytu społeczeństwa. Jednocześnie celem podejmowanych działań jest całkowite nastawienie na sukces sprzedażowy. Trzecim rodzajem jest zaś zielony łańcuch dostaw. Najważniejszą rolę odgrywa w nim ekologia, która daje o sobie znać na każdym etapie realizowania zamówienia – od wykorzystania eko maszyn do produkcji, poprzez ekologiczne pakowanie towarów, aż po gospodarowanie odpadami. Niezależnie od tego, który łańcuch dostaw zostanie wybrany przez przedsiębiorcę, istotna jest świadomość na temat efektywnego zarządzania każdym z zachodzących w nim procesów. O czym warto pamiętać w tej kwestii?
Łańcuch dostaw – elementy składowe
Zarządzanie łańcuchem dostaw w firmie to zadanie, które stoi praktycznie przed każdym przedsiębiorcą. Dlatego też przed przystąpieniem do realizacji zachodzących w nim procesów, warto dokładnie zapoznać się z najistotniejszymi elementami, które umożliwiają podjęcie tychże działań logistycznych na szeroką skalę. Zarządzanie łańcuchem dostaw składa się bowiem z kilku głównych elementów:
- lokalizowanie zakładów produkcyjnych,
- transport,
- magazynowanie oraz czynności manipulacyjne,
- bieżąca kontrola zapasów,
- gromadzenie, przetwarzanie oraz przekazywanie informacji, które towarzyszą na każdym etapie realizacji procesów,
- obsługa klienta bazująca na marketingu,
- odpowiednie gospodarowanie odpadami i pozostałościami,
- dbanie o stały rozwój.
Efektywne zarządzanie łańcuchem dostaw jest możliwe wyłącznie wtedy, kiedy każdy z powyższych elementów będzie znajdował się we właściwym miejscu, podlegając ścisłej kontroli odpowiedzialnego za niego podmiotu. Tylko wtedy można bowiem mówić, że logistyka firmy ulega optymalizacji. Finalnie ma to przekładać się na zmniejszenie kosztów związanych z całym procesem realizacji zamówienia, jak również stałą kontrolę zachodzących zjawisk, czego owocem powinny być wzrastające zyski.
Zarządzanie łańcuchem dostaw
Co więcej, łańcuch dostaw w firmie może być zarządzany na kilka sposobów. Ostateczny kształt, jaki przybierze, zależy bowiem przede wszystkim od narzędzi oraz metod, jakie zastosuje przedsiębiorca. Wśród rozwiązań cieszących się największym uznaniem znajdują się: Lean Management (LM), czyli zarządzanie wyszczuplające oraz Agile Management (AM), czyli zarządzanie elastyczne. Oprócz tego łańcuchy dostaw mogą opierać się również na zarządzaniu metodami:
- Quick Response (QR) – szybkiej reakcji,
- Total Quality Management (TQM) – kompleksowego zarządzania jakością,
- Business Proces Reengineering (BPR) – przeprojektowania procesu biznesowego,
- Time Based Management (TBM) – zarządzania czasem,
- Efficient Consumer Response (ECR) – efektownej obsługi w łańcuchach dostaw klientów,
- Just in time (JiT) – zarządzaniem „dokładnie na czas”,
- Supply Chain Operation Reference-Model (SCOR) – modelu referencyjnego łańcucha dostaw,
- Vendor Management Inventory (VMI) – zarządzaniu zapasami przez dostawcę.
Wybór najlepszej metody oraz narzędzi efektywnego zarządzania łańcuchem dostaw niewątpliwie jest uzależniony od wielu czynników. Przede wszystkim są one związane z rodzajem prowadzonej działalności, jego strukturą oraz indywidualnymi czynnikami, mającymi wpływ na całokształt biznesu. Jeżeli więc poszukujesz najkorzystniejszych rozwiązań, koniecznie dobrze przeanalizuj potrzeby prowadzonej przez siebie działalności. Pamiętaj, że z logistyką nie ma żartów – to właśnie ona przyczyniła się do sukcesu już niejednego przedsiębiorstwa! Kto wie, może i Tobie da przewagę nad konkurencją w branży?